Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim zaprasza na wystawę czasową pt. „Konstytucja 3 maja a piotrkowianie”, na której przybliżone zostały m.in sylwetki osób związanych z terenem dzisiejszego powiatu piotrkowskiego. Osoby te przed 230 laty włączyły się w reformatorskie działania skutkujące uchwaleniem Konstytucji 3 maja.
Na wystawie zgromadzone zostały liczne archiwalia z epoki stanisławowskiej. Pośród oryginalnych konstytucji sejmowych z okresu panowania Stanisława Augusta Poniatowskiego zaprezentowany został też reprint rękopisu i pierwszego wydania Konstytucji 3 maja oraz numizmaty ze zbiorów Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim. Ciekawostką są z pewnością pieczęć Stanisława Augusta Poniatowskiego, czy opłatkowa pieczęć właściciela dóbr Moszczenica – Stanisława Małachowskiego, który zanim wybrany został marszałkiem Sejmu Wielkiego, pełnił funkcję marszałka Trybunału Koronnego.
Wystawa przybliża postacie związane niegdyś z Piotrkowem i najbliższą okolicą, których praca i zaangażowanie pozostawiły trwały ślad w dziejach narodu i państwa polskiego, jakim po dziś dzień pozostaje Konstytucja 3 maja.
Oprócz wspomnianego już marszałka Małachowskiego, pośród tych wybitnych piotrkowian znalazł się też ks. Stanisław Konarski – absolwent szkół pijarskich w Piotrkowie, który jako jedyny, za całokształt działalności odznaczony został przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego medalem „Sapere auso”, czyli „Temu, który odważył się być mądrym”. Swe przemyślenia zawarł w czterotomowym traktacie politycznym „O skutecznym rad sposobie”. Dzieło wydane w latach 1761-1763 stało się jednym z fundamentów reformy ustrojowej i było inspiracją dla twórców Konstytucji 3 maja. Konarski zapisał się również jako reformator szkolnictwa, którego zadaniem miało być kształcenie młodego pokolenia Polaków w poczuciu obywatelskiej odpowiedzialności za losy kraju. Znaczący wpływ na kształtowanie takich postaw w społeczeństwie odegrało piotrkowskie kolegium pijarów, które wychowywało uczniów na przyszłą elitę społeczeństwa. Działania dwóch wychowanków piotrkowskiego kolegium pijarskiego i pisarzy politycznych: Tomasza Maruszewskiego – syna mieszczan piotrkowskich i pochodzącego z Rozprzy Józefa Pawlikowskiego, wpłynęły na kształt zapisów konstytucji poświęconych mieszczanom i włościanom.
Dzięki uprzejmości Archiwum Państwowego w Piotrkowie Trybunalskim możliwe było pokazanie okazałej księgi wpisów na wierność Konstytucji 3 maja, w której przysięgę poświadczyli piotrkowscy mieszczanie członkowie rady miasta i cechów rzemieślniczych na czele z najwyśmienitszymi obywatelami Piotrkowa i prezydentem Aleksandrem Watsonem. Biblioteka Sejmowa w Warszawie udostępniła natomiast kopie laski marszałkowskiej Stanisława Małachowskiego. Wystawa przygotowana we współpracy z Archiwum Państwowym w Piotrkowie Trybunalskim oraz Biblioteką Sejmowa w Warszawie udostępniana jest zwiedzającym od 5 maja do końca lipca 2021 r.
Autor: Paweł Kendra
Muzeum w Piotrkowie
Polecamy