Muzeum w Piotrkowie Trybunalskim zaprasza na czasową wystawę pt.: „Dzieje i zagłada gminy żydowskiej w Piotrkowie”, która zorganizowana została w związku z przypadającą w tym roku 80. rocznicą utworzenia pierwszego getta w okupowanej Europie.
Na wystawie zaprezentowany został bogaty materiał ilustracyjny dotyczący historii społeczności żydowskiej w Piotrkowie od czasów najdawniejszych aż po czasy II wojny światowej. Ekspozycja wzbogacona została licznymi zabytkami związanymi z kulturą, obrzędowością i religijnością judaizmu.
Wśród judaików znalazły się m.in. przedmioty tworzące tzw. „skarb żydowski”, które odnalezione podczas prac ziemnych w 1972 r. w okolicach Placu Litewskiego. Są wśród nich: świeczniki i lampy chanukowe, kieliszki kiduszowe, czy naszyjnik z motywami gwiazdy Dawida. Ponadto na wystawie prezentowany jest też pojemnik na etrog, balsaminka do przechowywania wonności, kufelek sederowy, świeczniki szabasowe i hawdalowe czy naczynia do rytualnych ablucji. Na uwagę zasługują też tłoki pieczętne z napisami w języku hebrajskim, modlitewnik żydowski, fragmenty ołowianych matryc drukarskich oraz karty z wydawnictw w języku hebrajskim.
Przedmioty te podobnie jak ceramiczna płytka z podłogi piotrkowskiej synagogi i szyld reklamowy mleczarni z piotrkowskiej dzielnicy żydowskiej trafiły do zbiorów muzealnych w ostatnich latach. Ostatnim darem jest obszerne opowiadanie rabina Cinza wydane w Warszawie w 1895 r. Według relacji osoby przekazującej tę książkę odnaleziona została ona na strychu domu w dawnej dzielnicy żydowskiej w Piotrkowie.
Nie jest to jedyna książka prezentowana na wystawie. Pośród licznych starodruków odnaleźć można akty prawne dotyczące ludności żydowskiej. Regulują one m.in. zasady uczciwej konkurencji poprzez ograniczenie lichwy. Wskazują też środki zaradcze mające zapobiegać tumultom przeciw Żydom oraz odnoszą się do kwestii kar za przejawy antysemityzmu, wolności przemieszczania się, osiedlania i handlu, a także ochrony ludności żydowskiej, odrębnej jurysdykcji żydowskiej oraz kwestii sanitarnych.
Pozostałością po tragicznych wydarzeniach związanych z eksterminacja ludności żydowskiej są też być może niemieckie łuski karabinowe znalezione podczas prac ziemnych przy ul. Wspólnej w Piotrkowie. Dowodem brutalnej polityki antyżydowskiej są ponadto zarządzenia niemieckich władz okupacyjnych. Są wśród nich m.in. zarządzenia nadburmistrza i zarządcy miasta – Hansa Drechsela, decyzją którego już na początku października 1939 r. utworzone zostało getto w Piotrkowie.
Wystawa prezentowana będzie do końca października 2019 r.
Polecamy